Η Αντιγόνη Κοτανίδη, καλεσμένη του Milano Design Film Festival Greece-Athens (6-8 Νοεμβρίου 2020), προσκλήθηκε να συμμετάσχει στις «Νέες Μορφές Παρουσίας», μια πρωτοβουλία του φεστιβάλ μας, που εξερευνά την τρέχουσα κατάσταση μέσω της δημιουργικής κοινότητας. Πώς μπορεί κάποιος να πλησιάσει και να κατανοήσει τις σταθερές και τις αλλαγές που λαμβάνουν χώρα, εν μέσω μιας γενικής φάσης αναστολής αλληλεπιδράσεων, κοινωνικών διασυνδέσεων, κανονικότητας, και του δυναμικού μοντέλου του προγράμματος; Η επιλεγμένη ιδέα αφορά στην «ύφανση» μια προσωπικής αφήγησης, μέσω της γραφής μιας τύποις-καταχώρησης ημερολογίου, που προσκαλεί τον αναστοχασμό και την περισυλλογή από το ατομικό στο συλλογικό, και αντιστρόφως. Οι λέξεις γίνονται «εργαλείο σχεδιασμού» που βοηθά στην πλοήγηση της αβεβαιότητας και την επιστροφή από την παθητικότητα πίσω σε μια ελπιδοφόρα στάση εντός της «Νέας Κανονικότητας.»
” Για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου ήμουν ευγνώμων που είχα την τύχη να γεννηθώ στο σωστό χρόνο και το σωστό τόπο, σε μια απίθανη οικογένεια, με γονείς που με ενθάρρυναν να διευρύνω τους ορίζοντές μου και να αναστοχάζομαι τον κόσμο και το ρόλο μου μέσα σ’ αυτόν. Κατά τη διάρκεια των χρόνων διάπλασής μου, το να “συνεισφέρω” στο γενικό κοινωνικό ιστό, και το να ανταποδώσω κάπως κάτι στην κοινωνία, έγινε όλο και πιο σημαντικό. Από εκεί, το επαγγελματικό μου ενδιαφέρον για την ευρύτερη δημόσια σφαίρα ήταν μια φυσική εξέλιξη. Αυτό ήταν που με ώθησε να αγαπήσω τόσο πολύ τη δουλειά μου στον τομέα της δημόσιας πολιτικής γενικά, και τα τέσσερα τελευταία χρόνια, στο θέμα του προσφυγικού. Ως Υπεύθυνη Έργου για το “Curing the Limbo”, ένα καινοτόμο πιλοτικό πρόγραμμα κοινωνικής ένταξης στην καρδιά της Αθήνας, της πόλης μου, η δουλειά μου, είναι κάτι που με γεμίζει.
Το 2020 όμως άλλαξε πολλά από τα πιο πάνω. Έχασα τον πατέρα μου με έναν ξαφνικό και άδικο τρόπο και, πάνω που κατάφερνα σιγά-σιγά να σταθώ ξανά στα πόδια μου, ξαναβρίσκοντας μια ρουτίνα που τόσο είχα ανάγκη, η ρουτίνα αυτή ξαφνικά έπαψε να υφίσταται. Αυτοπεριορισμός και κοινωνική αποστασιοποίηση γέννησαν μια σειρά νέων ερωτημάτων. Θρηνούσα κατά τη διάρκεια μιας περιόδου παγκόσμιας ανησυχίας, ενώ ταυτόχρονα έπρεπε να βεβαιωθώ ότι το “Curing the Limbo” θα μεταφερόταν στον ψηφιακό κόσμο για υπαλλήλους και συμμετέχοντες. Τηλεργασία, τηλεμάθηση και τηλεδιασκέψεις γρήγορα έγιναν η νέα μας πραγματικότητα.
Στην αρχή των μέτρων αντιμετώπισης του κορωνοϊού, το “Curing the Limbo” κλήθηκε να προσαρμοστεί σε μια εξ αποστάσεως λειτουργία. Όμως, η ανθρώπινη επαφή βρίσκεται στο επίκεντρο του τρόπου που προσεγγίζουμε την κοινωνική ένταξη, για να συνεχίσουμε τον αγώνα μας για την σταδιακή έξοδο από την αδράνεια όλων αυτών των ανθρώπων. Αλλά, την ίδια στιγμή, αφήνοντας πίσω το χώρο εργασίας τους, οι άνθρωποι πίσω από το “Curing the Limbo” έμπαιναν κατά κάποιο τρόπο και οι ίδιοι σε κατάσταση αναμονής ή αδράνειας- το δικό τους limbo. Η ομάδα μας έπρεπε επίσης να το αποδεχτεί και να συνεχίσει να βρίσκει κίνητρο, ενώ ανασφάλειες και αναπάντητα ερωτήματα συνέχιζαν να γεννιούνται. Τη νέα κατάσταση έπρεπε να δεχτούν και οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα. Είχαν άραγε αναπτύξει ήδη στη νέα πόλη τους την αίσθηση του ανήκειν, έναν από τους πρωταρχικούς στόχους του προγράμματος; Πώς θα μοιάζουν οι επόμενοι μήνες για τον καθένα; Ποιες θα είναι οι οικονομικές συνέπειες για τους Αθηναίους σε μια Αθήνα ρημαγμένη από την κρίση; Σε τι κόσμο θα ζούμε; Και ούτω καθ’ εξής. Σε προσωπικό επίπεδο, η πίεση του να διασφαλίσω την απρόσκοπτη λειτουργία του προγράμματος δεν μου επέτρεψε να αφιερώσω το χρόνο που χρειαζόμουν για να συλλογιστώ την προσωπική μου θλίψη και μου άφησε ελάχιστο χώρο για ενδοσκόπηση.
Μετά από δυο βδομάδες, προέκυψαν και νέα ερωτήματα: Ήταν οι παραδοχές που κάναμε για το πώς να ενδυναμώσουμε τους ανθρώπους προς την κοινωνική ένταξη σχετικές εν καιρώ αυτοπεριορισμού και κοινωνικής αποστασιοποίησης ή είχαν αλλάξει εντελώς τα δεδομένα; Ικανοποιούνταν ακόμα η ολιστική μας προσέγγιση για την κοινωνική ένταξη μέσα από εξ αποστάσεως έργο; Πώς να νιώθουν άραγε οι πρόσφυγες γι’ αυτή τη νέα κατάσταση αναμονής; Επαγγελματικά ερωτήματα σταδιακά έγιναν ένα με τις προσωπικές μου ανησυχίες. Πού βρίσκεται η διαχωριστική γραμμή μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής; Ποια είναι η σχέση μου με τη δουλειά μου; Θα με σώσει ή μήπως θα με πνίξει κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης; Θα τα καταφέρω; Έχει σημασία, δεδομένης της γενικότερης κατάστασης;
Καθώς περνούσαν οι εβδομάδες, την ανησυχία διαδέχθηκε ο καθησυχασμός Οι προσπάθειές μας είχαν αποτέλεσμα: μείναμε σε επαφή με τους περισσότερους συμμετέχοντες του προγράμματος και συνεχίσαμε να προσφέρουμε όλες τις υπηρεσίες μας. Η ομάδα έδειξε απίστευτο σθένος, όπως και όλοι οι εμπλεκόμενοι. Καθώς άνθιζαν οι νεραντζιές, σήμα κατατεθέν της Αθήνας, χρωματίζοντας τον αέρα με ανοιξιάτικη αισιοδοξία, η σιωπή της πόλης έγινε ένας όμορφος σύμμαχος. Επίσης, έπειτα από βδομάδες παρατήρησης διαπίστωσα ότι η καθημερινότητα της γάτας μου δεν είχε επηρεαστεί με κανέναν τρόπο από την καραντίνα, επομένως τα πράγματα δεν μπορούσαν να ήταν τόσο άσχημα.
Θα είναι εύκολη η επιστροφή στη νέα κανονικότητα; Κανείς δεν το ξέρει, αλλά οι πόλεις είναι τα μέρη όπου πιθανόν θα το ανακαλύψουμε. Παραδόξως, υπάρχει ένα πράγμα που ποτέ δεν αμφισβήτησα σ’ αυτή τη δύσκολη περίοδο: τη σχέση μου με την πόλη. Είτε είναι πολυσύχναστη, μολυσμένη, θορυβώδης είτε, όπως διαπιστώσαμε όλοι αυτή την περίοδο, ανοιξιάτικη, ήσυχη κι όμορφη, η πόλη είναι αυτό που πραγματικά μας κρατάει όλους μαζί. Αθηναίοι, καινούργιοι και παλιοί, καλούμαστε να προσαρμοστούμε σε μια νέα πραγματικότητα με αρκετές δυσκολίες, αλλά σε ένα αστικό περιβάλλον που πάντοτε θα βρίσκει τρόπους να επανασυνδεόμαστε και να ανακαλύπτουμε ξανά ο ένας τον άλλον.”_ Αντιγόνη Κοτανίδη, Υπεύθυνη Έργου του Curing the Limbo στο Δήμο Αθηναίων, από τις Αστικές Καινοτόμες Δράσεις
.
.
.
Η Αντιγόνη Κοτανίδη είναι υπεύθνη του έργου “Curing the Limbo,” ένα πιλοτικό πρόγραμμα ενσωμάτωσης προσφύγων στην Αθήνα. Έχει εργαστεί ως Σύμβουλος του Δημάρχου Αθηναίων για τη Μεταναστευτική πολιτική, όπου οι αρμοδιότητές της συμπεριελάμβαναν το σχεδιασμό και εφαρμογή του γενικού πλάνου δράσης της πόλης για το προσφυγικό. Η Αντιγόνη έχει πολύπλευρη εμπειρία στον τομέα κρατικών πολιτικών, καθώς έχει επίσης υπηρετήσει ως Σύμβουλος του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού και του Δημάρχου Θεσσαλονίκης.
.
.
.
Λεζάντες: