Κάποιες φορές μια λειτουργία αναζητά ένα υλικό. Κάποιες φορές ένα υλικό αναζητά λειτουργία. Κάποιες φορές, ένα επιδραστικό έργο αναζητά ακόμα μια περιπέτεια. Κάποιες φορές μια ακόμη περιπέπεια αναζητά ένα επιδραστικό έργο. Ουσιαστικά: Η “Big Easy” του βασισμένου στο Λονδίνο ντιζάινερ και αρχιτέκτονα, Ron Arad κάνει την επιστροφή της και το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: “Μη μπλέκεις με το Ποντίκι”[Don’t F**k With The Mouse.]
Τι συμβαίνει όταν ένα εξαρετικό κομμάτι που επινοήθηκε το 1988 και παράχθηκε το 1989 ως γλυπτό, ως έργο τέχνης, ως μουσειακό έκθεμα, προβάλει μια νέα πλευρά του; Τα τελευταία 20 χρόνια, η πολυθρόνα “Big Easy” του Ron Arad είδε και βίωσε σειρά μεταμορφώσεων μεταξύ των οποίων ειδικές εκδόσεις για μουσεία, πολύχρωμες λακαρισμένες εκδοχές για τις αρχές του ’90, κάποια χυτά κομμάτια από χρωματισμένο, ανακυκλώσιμο πολυεθυλαίνιο – κατάλληλο για εξωτερική χρήση, και την “Big E” έκδοση με το δελεστικό, πλούσιο ύφασμα.
Στιβαρότητα και αντοχή, μια αρμονική συνύπαρξη ανάμεσα σε δόμηση και αποδόμηση, πειραματισμός συνώνυμος της αναρχίας, προβληματισμός και μια άτυπη εξερεύνηση πρώτων υλών, μεθόδων και πολύπλοκη αφαιρετικότητα, εκφράζονται όλα σε ένα φύλλο μετάλλου το οποίο κόβεται και πιέζεται στην ογκώδη μορφή του με κυρτά και κοίλα περιγράμματα.
Κατά τη διάρκεια της καραντίνας, επικράτησε ένας νέος τρόπος επικοινωνίας πραγμάτων, έργων, διαδικασιών και ιδεών που διαταράχθηκαν. Ο Ron Arad συνεργάστηκε με το Virtual Design Festival του Dezeen (*το Dezeen είναι Media Partner του MDFF Greece-Athens) για την βίντεο-παρουσίαση μιας νέας σειράς σμιλευμένων καθισμάτων – μια νέα εκδοχή μετενσάρκωσης της εμβληματικής πολυθρόνας “Big Easy” του Arad, αλλιώς γνωστή και ως “Mickey.”
Σε αυτή την οπτικοακουστική αφήγηση διάρκειας 7’ 53”, ο Ron Arad μας ταξιδεύει στην συναρπαστική διαδικασία που οδήγησε στην δημιουργία των καθισμάτων. Ένα νέο κάθισμα κάθε εβδομάδα, για την ακρίβεια, που αρχικά προοριζόταν για μια έκθεση στην OTI Gallery στο Los Angeles, μέχρι που “χτύπησε” ο COVID-19 αλλάζοντας τα πάντα και ακυρώνοντας την έκθεση.
Η σειρά αυτή τιμά τα 90κοστά γενέθλια του Mickey Mouse φέτος και ονομάζεται “Μη μπλέκεις με το Ποντίκι”[Don’t F**k With The Mouse], γνωστή επίσης και με το ακρώνυμο D.F.W.T.M. Αυτά τα νέα καθίσματα αποτελούν προέκταση της επιτυχημένης πολυθρόνας “Big Easy” η οποία έκανε την πρώτη της εμφάνιση το 1988, κάνοντας στην συνέχεια ένα μεγάλο ταξίδι προσαρμογών, διατηρώντας όμως πάντα τα μεγάλα, στρογγυλεμένα μπράτσα, από όπου προέκυψε και το ψευδώνυμο “Mickey” καθώς θύμιζε στον κόσμο τον χαρακτήρα Mickey Mouse της Disney.
Τα καθίσματα D.F.W.T.M. επιστρέφουν στις ρίζες τους με πινέλο και μπογιά, όπως έκανε και ο Arad όταν πρωτοέφτιαξε την “Big Easy.” Είναι καθίσματα που εκφράζουν το εδώ και τώρα. Ο ντιζάινερ ακολούθησε ένα τελετουργικό φτιάχνοντας μία νέα πολυθρόνα κάθε Παρασκευή, καθορίζοντας τι θα έκανε απο το προηγούμενο βράδυ. Ο μόνος του στόχος ήταν κάθε πολυθρόνα να είναι διαφορετική αλλά ταυτόχρονα να μοιάζει με τις υπόλοιπες.
Όλες τους φέρουν ένα είδος μηνύματος, αποτελώντας πρότυπο πρόθεσης. Για παράδειγμα, μία εξ αυτών περιλαμβάνει μια στιγμή στο χρόνο που ο Arad πίστευε πως άξιζε να “παγώσει”: την μέρα, Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2020, όταν το Brexit έγινε πραγματικότητα, και το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ένα γεγονός που πήρε σάρκα και οστά σε μία πολυθρόνα αποτελούμενη από εφημερίδες εκείνης της μέρας, επιβεβαιώνοντας πως ο κόσμος που εμπεριέχεται στη λέξη ντιζάιν, μεταξύ άλλων, είναι φορέας συμπεριφορών, σκέψεων, συλλογισμών και συναισθημάτων για κοινωνικά ζητήματα, καθώς και αλλαγών και φιλοδοξιών.
“Αν πάρεις την πολυθρόνα Big Easy – η οποία παρεπιπτώντως αποκαλλούνταν και Mickey στο στούντιο γιατί θύμιζε στον κόσμο τον Mickey Mouse – ξεκίνησε με σχέδια ή με ένα κομμάτι χαρτί. Έπειτα, η ποιότητα συγκόλλησης τότε ήταν πολύ χαμηλή. Οπότε ήταν πολύ ασταθής στην αρχή. Αλλά αυτό ακριβώς μας άρεσε σε αυτή. Μετά έγινε καλύτερη. Και μετά υπήρχαν πολλές διαφορετικές εκδοχές αυτής της Big Easy ή της επονομαζόμενης Mickey πολυθρόνας. Μια εκδοχή της ήταν μια σειρά με το όνομα New Orleans η οποία απαρτιζόταν από στρώσεις τζελ, βάφοντας από πίσω προς τα μπροστά σε ένα καλούπι και βλέποντας το αποτέλεσμα αφού έβγαζες το καλούπι, με πολλές ωραίες εκπλήξεις – τις περισσότερες φορές. Αναφέρομαι στον πρώτο καιρό, πριν αρχίσουν οι υπολογιστές να εισβάλλουν στις δημιουργικές μας ζωές και πριν, από ένα εργαστήριο όπου κάναμε τα πάντα μόνοι μας, να μετακομίσουμε την παραγωγή μας στην Ιταλία με πολύ, πολύ καλούς τεχνίτες και φανταστικούς μεταλλουργούς.
“Κι ας μη μιλήσουμε για την πρώτη, ταχεία κατασκευή πρωτοτύπων, που μπορούσαμε να δημιουργήσουμε δείγματα και να τυπώσουμε τα πάντα, και ας μην αναφερθούμε καν στις πενταξονικές πιεστικές μηχανές που παίρνουν τη μακέτα του γραφικού σου χαρακτήρα και ένας ηλεκτρονικός “τρυποκάρυδος” τον σκαλίζει. Και ναι, όσο πιο πολύ εξελίσσονται οι μηχανές, τόσο λιγότερο “μηχανικό” μοιάζει το προϊόν. Το αγαπήσαμε όλο αυτό. Ήταν συναρπαστικό. Αλλά πάντα υπάρχει το να δημιουργείς πράγματα με το χέρι, με το χαρτί και το μολύβι, και τα πινέλα και τα χρώματα, αυτά τα άλλα πράγματα που ήταν η αρχή. Ο λόγος που βρίσκομαι σε αυτόν τον κόσμο έχει να κάνει με ένα 6B μολύβι και ένα πινέλο και υγρή μπογιά.
“Οπότε αυτή η τελευταία σειρά των Μη μπλέκεις με το Ποντίκι [Don’t F**k With The Mouse] είναι μια πραγματική ευκαιρία να επιστρέψω σε όλα αυτά που αγαπώ τόσο πολύ, όσο κι αν αγαπώ τη νέα τεχνολογία, ίσως και περισσότερο. Τον τελευταίο καιρό, ξεκινήσαμε τη διαδικασία της δημιουργίας μιας Mickey πολυθρόνας. Κάθε Παρασκευή, ο Michael κι εγώ, πηγαίνουμε στο στούντιο στο Wembley, για να κάνουμε μια πολυθρόνα της σειράς Μη μπλέκεις με το Ποντίκι [Don’t F**k With The Mouse]. Η πολυθρόνα φτιάχνεται για τον εορτασμό των 90κοστών γενεθλίων του Mickey Mouse. Είναι τέχνη από μόνη της. Δεν είναι προϊόν ή κάτι τέτοιο. Είναι ένα κομμάτι δημιουργημένο στο χέρι. Θα εξηγήσω την χειροποίητη διαδικασία, αλλά καταρχήν είναι ξεκάθαρα για τον Mickey.
“Ήξερα ότι δεν μπορούσα να την ονομάσω Mickey Mouse. Τηλεφώνησα στον υπεύθυνο για τα πνευματικά δικαιώματα δικηγόρο μας και τον ρώτησα: Δεν μπορώ να την πω Mickey Mouse, αλλά θα μπορούσαμε να την πούμε ‘Topolino’, που είναι ο Mickey Mouse στα Ιταλικά, και αυτός είπε, τυπικά, ναι, μπορείς. Αλλά στο νομικό τομέα, υπάρχει ένα ρητό: ‘Μη μπλέκεις με το ποντίκι’[Don’t F**k With The Mouse]. Τότε σκέφτηκα: αυτό είναι ακόμη καλύτερο όνομα για τη σειρά!
Κάθε Παρασκευή πηγαίνουμε στο Wembley και υπάρχει ένα καλούπι. Υπάρχει πλεξιγκλάς και πολυεστέρας και τζελ-βαφή πολυεστέρα. Σχεδιάζεις πάνω στο καλούπι, σε μέρη του καλουπιού. Ό,τι σχεδιάζεις βγαίνει ως κατοπτρική εικόνα, οπότε οι στρώσεις γίνονται από πίσω προς τα μπροστά γιατί ξεκινάς με την πρώτη στρώση και μετά την καλύπτεις με την επόμενη στρώση και την επόμενη, και την επόμενη. Και με αυτή τη διαδικασία, καλύπτεις πλήρως τις πρώτες στρώσεις. Μπορείς μόνο να δεις τι έκανες όταν αφαιρέσεις το καλούπι.
“Οπότε τι γίνεται τις Παρασκευές; Πηγαίνουμε στο στούντιο. Εκεί υπάρχει η πολυθρόνα που κάναμε την προηγούμενη βδομάδα. Ο Michael παίρνει εξαιρετικές φωτογραφίες του έργου της προηγούμενης εβδομάδας και βοηθάει στη δημιουργία της πολυθρόνας αυτής της εβδομάδας. Κάθε Πέμπτη βράδυ πρέπει να σκεφτώ: Τι θα κάνω αύριο; Μου έρχονται διάφορες ιδέες και ναι, θα τις ακολουθήσουμε ως ένα βαθμό. Όπως μία πολυθρόνα που κάναμε με το όνομα Τραγούδι Αγάπης [Love Song]: η γραφή της λέξης ‘song’ [τραγούδι] που σε κατοπτρική εικόνα μοιάζει με τη λέξη ‘love’ [αγάπη] οπότε τα δύο ‘αφτιά’ της πολυθρόνας γράφουν μαζί ‘Love Song’ και ακριβώς το ίδιο στην κατοπτρική τους εικόνα.
“Μια μέρα τυπώσαμε κάτι και το ενσωματώσαμε στον πολυεστέρα και τη τζελ-βαφή. Και λέει ‘Μια εικόνα αξίζει όσο 1000 λέξεις’ και στις δύο πλευρές των αφτιών συμμετρικά. Η όλη διαδικασία είναι αρκετά ελεύθερη, αλλά αυτό που μένει το ίδιο είναι το καλούπι. Το συναρπαστικό είναι ότι περνάς χρόνο ζωγραφίζοντας με πινέλα και αναμείξεις χρωμάτων και να δοκιμάζεις πράγματα. Μου θυμίζει τον παλιό καιρό που όλα ξεκινούσαν με ζωγραφική και σχέδια.
“Τώρα φαντάζει δύσκολο να το ανακαλέσουμε – αλλά πριν λίγο καιρό περνούσαμε μια μεγάλη καταστροφή. Η 31η Ιανουρίου που έπεφτε Παρασκευή, ήταν η τελευταία μας μέρα στην Ευρώπη. Στο δρόμο μας για το στούντιο, σταματήσαμε σε ένα βενζινάδικο και αγοράσαμε όλες τις εφημερίδες εκείνης της μέρας. Όλες οι εφημερίδες έγραφαν για το Brexit. Κάποιες από αυτές θρηνούσαν, άλλες γιόρταζαν. Ήταν μια μέρα που θεωρούσαμε ότι θα σημαδέψει τις ζωές μας για πάντα.
“Έτσι, πήραμε όλες τις εφημερίδες στο στούντιο και ξεκινήσαμε να τις κόβουμε και να κάνουμε κολλάζ με αυτές και να τις ενσωματώνουμε στον πολυεστέρα. Και κάναμε κάτι που πάγωσε εκείνη τη μέρα στο χρόνο. Πάντα μ’αρέσει όταν κάνεις κάτι και σε εκπλήσσει. Πάντα αναρωτιέσαι πώς θα φαίνεται; Πώς θα φαίνεται; Και η αγαπημένη μου φράση: πάντα παίρνεις κάτι καλύτερο απ’αυτό που σου αξίζει, γιατί απ’τη μία είναι η θέλησή σου και από την άλλη αυτό που πραγματικά συμβαίνει. Και υπάρχουν κάποια είδη συνδυασμών και πραγμάτων που στην πραγματικότητα, μου δίνουν πολύ καλύτερο αποτέλεσμα από αυτό που θα σχεδίαζα αν είχα παραπάνω έλεγχο.
“Τέλοσπάντων, θα εξομολογηθώ κάτι: Μπορούσα να δω μόνο μία πλευρά της εφημερίδας, αλλά όταν αυτή βυθίζεται στον υγρό πολυεστέρα, η σελίδα της εφημερίδας γίνεται διάφανη. Υπάρχει η εικόνα της άλλης πλευράς που πλέον φαίνεται ταυτόχρονα. Δυο μέρες μετά, όταν βγήκε από το καλούπι, αντίκρυσα κάτι που δε θα μπορούσα να έχω κάνει καλύτερα και να το ήθελα. Κρατήσαμε τις εφημερίδες στην πίσω πλευρά και η μπροστινή ήταν εντελώς μαύρη και έγραφε ‘What now?’ [Και τώρα τι;]. Όταν φτιάξαμε αυτή την πολυθρόνα, νομίζαμε πως ήταν μια μέρα που θα θυμώμαστε για πάντα. Πού να ξέραμε πως κάτι άλλο επρόκειτο να συμβεί που θα μας έκανε σχεδόν να ξεχάσουμε το Brexit.”_ Τα λόγια του Ron Arad στο βίντεο
Credits D.F.W.T.M.
Ταινία και φωτογραφίες Michael Castellana